0599-513016 (Gasselternijveen) 0592-262606 (Gieten) info@fysiotherapieoptimove.nl

Triggerpoints

Myofasciale pijn, triggerpoints en dry needling

Tot op heden ontbreken nog definitieve verklaringsmodellen voor het myofasciaal pijn syndroom (MPS).
Triggerpoints zijn essentieel binnen het kader van MPS.
Voor het stellen van de diagnose ‘myofasciaal pijn’ moet er minimaal sprake zijn van:

  • Regionale en referred pain
  • Een voelbare strakke band in spieren met daarin lokale drukgevoeligheid van de triggerpoints
  • Een beperkte beweeglijkheid.

Verscheidene vormen van fysiotherapie en manuele therapie zijn werkzaam bij MPS. Dry needling is klinisch gezien een van de meest doeltreffende methoden en is sinds 2005 ook toepasbaar door de Nederlandse fysiotherapeut.

Myofasciale triggerpoints zijn essentieel

Triggerpoints zijn essentieel binnen het kader van het myofasciaal pijn syndroom.
Een triggerpoint wordt gedefinieerd als een ‘hyperprikkelbare plaats gelegen in een voelbare strakke band van dwarsgestreepte spiervezels’.
Men onderscheidt actieve en latente triggerpoints:

  • Een actief punt (ATP) veroorzaakt spontane pijn of pijn als gevolg van beweging.
  • Een latente punt (LTP) is een gevoelige plek met pijn als gevolg van druk, aanspanning of rek.

Weinig herkend en vaak onbehandeld

Ondanks het feit dat MPS veel voorkomt, wordt het nog (te) weinig herkend en blijft het dus vaak ook onbehandeld. Dat zou ook mogelijk een reden kunnen zijn waarom vele diagnosen, zoals ‘lage rug pijn’ en ‘nek –en hoofdpijn’, ondanks goede therapeutische bedoelingen een probleem blijven.

Kenmerken van triggerpoints

De kenmerken van triggerpoints zijn:

  • Lokaal hyperprikkelbare plek in een strakke dwarsgestreepte spierband
  • Consistente en karakteristieke ‘referred pain’ patronen bij druk op een triggerpoint
  • Lokal twitch response (LTR) opgewekt door palpatie of needling van een triggerpoint
  • Verminderde beweeglijkheid bij rek van de verkorte spiervezels in de strakke band
  • Spierzwakte zonder opvallende afname van spiermassa
  • Verspreiding van pijn naar andere delen van het lichaam

Oorzaken van triggerpoints

Triggerpoints worden veroorzaakt door of zijn geassocieerd met:

  • Acuut trauma zoals een kneuzing of overrekking van de spier bijvoorbeeld ‘vertillen’
  • Langdurig aangehouden aanspanningen zoals bij KANS of het oude RSI
  • Schade aan andere weefsels zoals bij bandscheuringen in de knie of een hernia
  • Biomechanische factoren zoals houdingsinvloeden, instabiliteit bijvoorbeeld van enkels en/of knieën
  • Psychologische factoren zoals emotionele stress
  • Interne aandoeningen, zoals metabolische of endocriene tekortkomingen, en chronische infecties.

Voorkomen van MPS

Bij onderzoek had tenminste de helft van drie ongeselecteerde populaties van gezonde volwassenen triggerpoints. Het is dus vrij normaal om triggerpoints in spieren te vinden. Gewoonlijk heeft iemand daar echter geen last van, misschien hooguit wat stijfheid bij bepaalde bewegingen. Zodra er iets gebeurt wat deze spieren negatief beïnvloedt, kan een triggerpoint actief worden en tot daadwerkelijke klachten leiden, zoals pijn en bewegingsbeperkingen.

Therapie bij triggerpoints

Als de fysiotherapeut na onderzoek de aangedane spieren en triggerpoints heeft gelokaliseerd, kan men deze via verschillende technieken behandelen. Steeds meer goed uitgevoerde onderzoeken verschijnen die kijken naar de specifieke waarde van verschillende vormen van therapie bij de behandeling van MPS. Triggerpoints kunnen effectief behandeld worden met een of meerdere vormen van fysiotherapie. Een combinatie van massage-, thermo-, needle- en manuele therapie is over het algemeen meer en langduriger werkzaam dan ultrageluid en/of vormen van elektrotherapie.

Het is ook erg belangrijk om predisponerende en onderhoudende factoren van MPS te onderkennen en waar mogelijk mee te behandelen zoals platvoeten, instabiliteit van enkels of knieën, spierverzwakking in de benen, spierverkortingen of beenlengteverschillen. Daarna kan men overgaan tot instructie en (hopelijk) consistente uitvoering van een oefenprogramma met spierrekkingen, versterking en houdingscorrectie van de betrokken spieren.

Effectieve behandelvorm

Dry needling van triggerpoints met behulp van een (acupunctuur) naald is een van de meest effectieve vormen van (fysio)therapie. Dry needling is per definitie needling volgens westerse neuro-anatomische en fysiologische principes en berust niet op een ‘energie concept’, zoals de klassieke acupunctuur. Deze effectieve methode behoort ook tot de therapeutische mogelijkheden van de Nederlandstalige fysiotherapeut.

Verschillende malen wordt op en rond een triggerpoint geprikt. Vaak treedt de referred pain op, die kan worden opgewekt door de needling. Een stroom van recente publicaties ondersteunt de effectiviteit van deze therapie. Essentieel is het opwekken van de lokale twitch response (LTR) voor een langdurig(er) resultaat. Klinisch gezien leidt dit tot een daling in de spierspanning met een pijnvermindering en verbeterde beweeglijkheid tot gevolg.